Sektorowy Program Operacyjny Transport to program, którego celem jest unowocześnienie transportu w naszym województwie.
Projekt nr SPOT/1.1.2/107/04 zakłada unowocześnienie taboru kolejowego do przewozów lokalnych oraz modernizację linii kolejowych o znaczeniu aglomeracyjnym i rewitalizację zamkniętych linii kolejowych. Projekt ten jest współfinansowany w 50% z funduszów strukturalnych Unii Europejskiej. Całe przedsięwzięcie oszacowano na 27 474 400,00 zł. Bezpośrednim celem projektu jest:
- poprawa efektywności przewozów (redukcja kosztów),
- poprawa warunków bezpieczeństwa (komfort, bezpieczeństwo),
- poprawa dostępności komunikacyjnej obszarów województwa kujawsko-pomorskiego,
- poprawa warunków środowiska naturalnego,
- uatrakcyjnienie oferty przewozowej,
- rewitalizacja zamkniętych linii kolejowych.
  Eksploatacja ciężkiego, tradycyjnego taboru kolejowego jest bardzo kosztowna co z uwagi na brak środków doprowadziło do likwidacji wielu połączeń kolejowych nie tylko w województwie kujawsko-pomorskim. Celowe więc stało się inwestowanie w nowoczesny, ekologiczny i przede wszystkim tani w eksploatacji tabor kolejowy w postaci autobusów szynowych.
Pierwszy nowoczesny autobus szynowy rozpoczął obsługiwanie lokalnych połączeń w województwie kujawsko-pomorskim w 2002 roku. Mimo początkowych problemów z jego eksploatacją czas pokazał, że przynosi korzyści eksploatacyjne i warto inwestować w tego typu pojazdy. W ramach Wieloletniego Programu Inwestycyjnego w latach 2002-2005 zostało zakupionych łącznie 8 autobusów szynowych wyprodukowanych w bydgoskich zakładach PESA. Sektorowy Program Operacyjny Transport w latach 2004-2006 przewidywał zakupienie kolejnych 5 pojazdów tego typu. Wszystkie zostały wyprodukowane w PESA Bydgoszcz. Ostatni z nich został właśnie przekazany przez producenta spółce PKP Przewozy Regionalne, która zajmuje się obsługą połączeń kolejowych w naszym regionie. Dzięki tym pojazdom możliwe stało się zastąpienie tradycyjnych ciężkich składów pasażerskich na wielu liniach oraz zredukowanie kosztów związanych z funkcjonowaniem połączeń kolejowych. W ten sposób został zatrzymany trwający od kilku lat proces likwidacji połączeń a więc i degradacji wielu regionów w województwie.
  Jeden jednoczłonowy autobus szynowy typu 214M (oznaczenie na PKP SA106) kosztuje 5,5 mln zł. Może zabrać do 170 osób, posiada część niskopodłogową, podjazd dla osób niepełnosprawnych, ekologiczną toaletę w układzie zamkniętym (dzięki temu nie zanieczyszcza się środowiska), przystosowaną dla osób niepełnosprawnych, system informacji pasażerów i monitoring. Pojazd ten charakteryzuje się dużym przyspieszeniem, stosunkowo dobrą prędkością maksymalną - 120 km/h i małą masą co korzystnie wpływa na torowisko. Jego zaletą jest również to, że można doczepić do niego wagon pasażerski.

  Aktualnie w województwie kujawsko-pomorskim autobusy szynowe obsługują następujące linie (odcinki):
- linia nr 201, odcinek Maksymilianowo - Kościerzyna,
- linia nr 207 Toruń Wschodni - Malbork,
- linia nr 208 odcinek Brodnica - Chojnice,
- linia nr 215 Laskowice Pomorskie - Czersk.
  Dzięki kolejnym zakupom możliwe będzie zastąpienie ciężkich składów na linii nr 27 - odcinek Sierpc - Toruń Wschodni. Być może w niedalekiej przyszłości uda się przywrócić zlikwidowane połączenie z Brodnicy do Działdowa oraz rewitalizować linie nr 206 - odcinek Inowrocław - Żnin, 209 Brodnica - Bydgoszcz Wschód, oraz 356 - odcinek Gołańcz - Bydgoszcz Główna co dałoby możliwość dojazdu do Poznania inną drogą.


  W związku z zakończeniem dostaw nowego taboru w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Transport, Urząd Marszałkowski w Toruniu, przy współpracy z Zakładem Linii Kolejowych w Bydgoszczy i Toruniu oraz Kujawsko-Pomorskim Zakładem Przewozów Regionalnych w Bydgoszczy zorganizował przejazd specjalny autobusami szynowymi z Bydgoszczy Głównej do Torunia Wschodniego przez zamkniętą linię nr 209 na odcinku Chełmża - Bydgoszcz Wschód.

  Przewozy pasażerskie na linii 209 zostały zlikwidowane kilka lat temu. Najpierw w październiku 1999 roku zostały wstrzymane przewozy pasażerskie pomiędzy Brodnicą a Chełmżą, a na początku kwietnia 2000 roku zostały zlikwidowane połączenia Chełmży z Bydgoszczą na odcinku Chełmża - Bydgoszcz Fordon. Od tamtego czasu po linii jeździły tylko składy elektryczne w relacji Bydgoszcz Główna - Bydgoszcz Fordon. 1 maja 2004 roku zawieszono też przewozy na odcinku Bydgoszcz Wschód - Bydgoszcz Fordon. Od tamtej pory regularny ruch pociągów odbywał się tylko na odcinku Chełmża - Unisław Pomorski, gdzie kursowały pociągi towarowe. Na innych odcinkach można było sporadycznie spotkać drezynę. Warto też zanotować fakt przejazdu autobusu szynowego SA108 15 lipca 2003 roku w ramach akcji "Szynobus dla gmin" na odcinku od Bydgoszcz Wschodu do Kowalewa Pomorskiego. 11 stycznia 2004 roku w ramach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy szynobus SA106 przejechał odcinek Kowalewo Pomorskie - Brodnica.
Mimo braku regularnych przejazdów odcinek Bydgoszcz Wschód - Chełmża nie popadł w ruinę i można było myśleć o zorganizowaniu przejazdu. Zakłady Linii Kolejowych w Bydgoszczy i Toruniu przygotowały odcinek Chełmża - Bydgoszcz Wschód do przejazdu i w sobotę, 26 maja 2007 na nieczynną linię wjechał skład złożony z trzech autobusów szynowych - SA106-014, SA106-019 i SA106-017. Przejazd linią odbył się dwa razy. Pierwszy przejazd dostępny był dla władz samorządowych i kolejowych, parlamentarzystów, radnych oraz osób, które w konkursach zdobyły bilety. O godzinie 9.00 z Torunia Wschodniego autobusy wyjechały w kierunku Chełmży. Na linię 209 skład wjechał po godzinie 9.30. Po drodze do Bydgoszczy szynobusy zatrzymały się w Unisławiu Pomorskim, gdzie dosiadły się osoby, które posiadały specjalne bilety. Do Bydgoszczy Głównej dotarły tuż po godzinie 11. Na peronie pojawili się samorządowcy, radni, przedstawiciele PKP Przewozy Regionalne, PKP Polskie Linie Kolejowe, prezesi bydgoskiej PESY, dziennikarze i inne zainteresowane osoby. I tak przez blisko 20 minut szynobusy były fotografowane, szczególnie przez Miłośników Kolei, dla których przejazd nieczynną linią był sporą atrakcją.

  O godzinie 11.20 skład wyjechał w drogę powrotną, po drodze zatrzymując się na wszystkich stacjach i przystankach osobowych. Do Bydgoszcz Wschodu skład jechał z maksymalną prędkością drogową 110 km/h, następnie wjechał na odcinek do Fordonu. Tutaj prędkość była znacznie niższa z uwagi na to, że był to odcinek od wielu lat nieużywany. Na wszystkich przejazdach kolejowych bezpieczeństwa pilnowali policjanci, strażnicy ochrony kolei oraz pracownicy służby drogowej kolei. I tak z prędkością 40 km/h dojechaliśmy do największej atrakcji na linii - mostu drogowo-kolejowego na Wiśle. Na moście autobusy bardzo szybko rozpędziły się do prędkości 80 km/h. W czasie jazdy można było dowiedzieć się wielu ciekawych informacji o historii linii 209. Linia ta ma już przeszło 110 lat. Odcinek od Chełmży do wówczas jeszcze Fordonu został oddany do użytku już w 1895 roku. Warto wspomnieć również, że most fordoński przed drugą wojną światową miał 1325 metrów długości i był najdłuższy w Niemczech. Budowano go w latach 1891-1893. Po wojnie jego prawobrzeżna część została skrócona i zastąpiona nasypem. Obecnie most ten ma 1005 metrów.
  Przejechaliśmy skrzyżowanie z drogą krajową nr 80 i po kilku minutach dotarliśmy do przystanku Ostromecko, który kiedyś był stacją - mijały się tutaj pociągi. Do dziś stoją tam semafory kształtowe, które niegdyś pokazywały sygnały maszynistom. Ruszyliśmy dalej - w stronę Dąbrowy Chełmińskiej oddalowej o 6 km od Ostromecka. Przystanek w Dąbrowie (niegdyś również stacja) jest kawałek oddalony od samej miejscowości. Chcąc przywrócić połączenie kolejowe warto by było przesunąć ten przystanek nieco bardziej w stronę miejscowości. Po krótkim postoju szynobus ruszył w stronę Unisławia Pomorskiego, po drodze zatrzymując się w zarośniętym trawą Gzinie.

  Tuż przed Unisławiem po lewej stronie widać rozciągającą się Dolinę Fordońską. Unisław Pomorski kiedyś był węzłem. Krzyżowały się tutaj linia nr 209, którą jechaliśmy z linią nr 246 Toruń Wschodni - Chełmno. Linia z Torunia do Chełmna otwierana była etapami. Odcinek od Unisławia do Chełmna otwarto w 1902 roku, a z Torunia do Unisławia w 1912 roku. Była to linia o charakterze lokalnym i nigdy nie odegrała znaczącej roli w przewozach. W latach siedemdziesiątych XX wieku nastąpiło zamknięcie odcinka Unisław - Chełmno dla ruchu pasażerskiego, a około 1991 roku zostały wstrzymane przewozy między Toruniem a Unisławiem. Parę lat później cała linia została rozebrana. Do końca kursowania pociągów pasażerskich na linii 209, Unisław był stacją technicznie czynną. Jeszcze w latach dziewięćdziesiątych XX wieku stały tam wagony towarowe i składowana była stalowa konstrukcja mostu. W ubiegłym roku do Unisławia od strony Chełmży docierały pociągi towarowe.

  W Unisławiu przywitały nas tłumy mieszkańców i festyn. Zainteresowanie było bardzo duże, szczególnie wśród młodzieży, która okupowała kabinę autobusu. Był czas na rozmowy, zdjęcia i oglądanie nowoczesnego taboru. Tuż przed odjazdem do autobusów zaczęli się schodzić zainteresowani pasażerowie i tak z pięcio minutowym opóźnieniem o 13.40 pojechaliśmy w kierunku Chełmży. Po drodze zatrzymywaliśmy się w Grzybnie, Nawrze i Głuchowie. Za wiaduktem drogowym przed Chełmżą po lewej stronie widać było już tor w kierunku Grudziądza na linii 207 z Torunia Wschodniego do Malborka (oddana do użytku w 1882 roku) oraz cukrownię w Chełmży. Sama stacja w Chełmży obecnie jest prawie pusta, chociaż czasami można spotkać stojące składy towarowe. Jeszcze w latach dziewięćdziesiątych z Chełmży można było dotrzeć na Śląsk bezpośrednim pociągiem Gdynia - Mysłowice. Funkcjonowały również połączenia z Brodnicą przez Kowalewo Pomorskie i Golub Dobrzyń no i z Bydgoszczą. Jednocześnie na stacji można było spotkać kilka pociągów wyjeżdżających w różnych kierunkach. Warto też wspomnieć nieistniejącą już linię kolejową do Mełna przez Radzyń Chełmiński, która otwarta została w 1901 roku. Przewozy pasażerskie na linii nie były duże. Przykładowo w rozkładzie jazdy z 1977 roku widnieją tylko dwie pary połączeń Chełmża - Mełno. W latach osiemdziesiątych przewozy zawieszono, a na początku lat dziewięćdziesiątych linię rozebrano.

  Po nieco dłuższym postoju udaliśmy się w dalszą podróż. Zjechaliśmy z linii 209 i wjechaliśmy na linię 207 kierując się w stronę Torunia Wschodniego. Z prędkością 80 km/h spieszyliśmy się do Ostaszewa Toruńskiego, gdzie czekał już na nas planowy autobus szynowy z wagonem w relacji Toruń - Grudziądz. Po chwili postoju specjalny skład pojechał przez Łysomice do Torunia Wschodniego, gdzie kończył się pierwszy przejazd. O godzinie 14.40 rozpoczynał się drugi przejazd, tym razem ogólnodostępny. Każdy kto tylko chciał się przejechać mógł przyjść i pojechać do Bydgoszczy i z powrotem. Zainteresowanie było bardzo duże, szczególnie wśród Miłośników Kolei i młodzieży. Najwięcej chętnych dosiadało się na przystankach pomiędzy Chełmżą a Bydgoszczą Fordonem, a w szczególności w Unisławiu Pomorskim. Przy linii jak i na przystankach spotkać można było wielu fotografujących. Taki przejazd dla mieszkańców, którzy mieszkają w pobliżu zamkniętej linii to atrakcja wyjątkowa. Największy podziw wśród podróżujących wzbudziło rozpędzenie się szynobusów na moście fordońskim. Spora część podróżnych wysiadła w Bydgoszczy Fordonie, ale byli i tacy co wsiedli. Po godzinie 16.30 dotarliśmy do Bydgoszczy Głównej. Powrót do Torunia Głównego zaplanowany był na godzinę 17.00. Zgodnie z rozkładem skład wyruszył w drogę powrotną przecierając po raz czwarty w tym dniu szyny na linii 209.